Geweld oplossen met geweld, ik was er nooit een voorstander van. Maar wat nou als je kind steeds vaker het slachtoffer wordt van pestertjes en regelmatig een klap krijgt? Toen Nomi laatst thuiskwam met het verhaal dat ze tijdens het brood eten was geslagen door een klasgenootje en vervolgens met het buitenspelen een klap kreeg met een stok, was ik het zat. Het werd tijd om mijn mening over het terugslaan bij te stellen.

Terugslaan of niet?

Nomi is op school een heel rustig meisje, dat wel eens over zich heen laat lopen. Helemaal niet erg, maar daardoor werd ze een makkelijk slachtoffer voor pestertjes. Er zitten een paar kinderen in de klas die haar wel eens slaan. Nomi doet niks terug, het enige wat ze doet is naar de juf gaan. De juf zegt er dan iets van of ze geeft de kinderen straf, maar het leek niet echt te helpen. Nomi kwam namelijk telkens weer thuis met het verhaal dat ze was geslagen.

10 minuten gesprek

Tijdens het 10 minuten gesprek heb ik het er met Nomi’s juf over gehad. In verband met de privacy van Nomi’s klasgenootjes zal ik daar niet te veel over zeggen, maar we hebben er in ieder geval over gepraat. Mijn vermoeden dat Nomi op school over zich heen laat lopen, bleek te kloppen.

Op de peuterspeelzaal liet Nomi eerst ook wel over zich heen lopen, maar uiteindelijk kwam dat helemaal goed. Daarom heb ik er wel vertrouwen in dat dat op de basisschool ook goed gaat komen.

‘Word maar eens boos op ze’

Ik vertelde Nomi dat ze best boos mag worden op de kinderen die haar slaan. Dat deed ze, en ze vertelde me dat ze heel hard ‘stop hou op!’ had geroepen. Hartstikke goed, maar helaas had het weinig effect.

Kinderen zijn gemeen

Kinderen kunnen behoorlijk hard en gemeen zijn naar elkaar. Dat bleek nu ook weer. Een paar dagen later vertelde Nomi me dat ze werd geslagen terwijl ze een broodje aan het eten was. Dat ze niet eens meer kan lunchen zonder geslagen te worden, vond ik echt niet kunnen. Gelukkig had juf ingegrepen en werd het naamkaartje van het kind weggehaald (wat betekent dat ze tijdens het vrij spelen niet meer alles kunnen kiezen, ze mogen dan bijvoorbeeld niet meer op de gang met de zandtafel spelen).

Deze keer zag de juf het, maar tijdens het buitenspelen was Nomi geslagen met een stok. Juf had het niet gezien, zei Nomi. En ik begrijp heel goed dat de juf niet alle kinderen tegelijk in de gaten kan houden (daar heb ik hier in huis met drie kinderen soms al moeite mee).

‘Van mij mag je terugslaan’

Ik dacht, ‘dit kan zo toch niet’. Ik was bang dat Nomi het niet meer fijn zou gaan vinden op school als dit zo door zou gaan. Dus ik zei, ‘weet je wat Nomi, als jij geslagen word, mag je van mij terugslaan.’ ‘Echt?!’ ‘Ja, echt.’ ‘Wordt juf dan niet boos?’ ‘Ik heb geen idee, dat zien we dan wel weer. Maar van mij mag het’.

Ik was erg benieuwd of ze het echt zou doen. Een paar dagen later vertelde ze me dat ze een kindje terug had geslagen. Eén van de jongens die haar regelmatig een klap gaf, had haar weer geslagen. En Nomi had hem teruggeslagen. Stiekem was ik best een beetje trots.

‘Nu zijn we verliefd’

‘Toen ging ik naar juf en heb ik verteld dat *naam klasgenootje* mij had geslagen. En ik heb ook gezegd dat ik heb teruggeslagen, maar dat vond juf niet erg.’ Ah, gelukkig. ‘Toen gingen we samen in de zandbak vadertje en moedertje spelen. En nu zijn we verliefd.’

Nou ja, eind goed, al goed dus. Sindsdien wordt ze bijna nooit meer geslagen. Laatst een keer door een ander kindje, en ook toen heeft ze teruggeslagen. En als iemand terugslaat, blijkt het voor die kinderen niet meer leuk te zijn om haar te slaan.

Nóóit als eerste slaan

Wat ik Nomi wel meteen heel duidelijk heb gemaakt, is dat je nooit als eerste slaat. Ze weet dat ik dan heel boos op haar word. Ook Lenn weet dit, maar hij heeft er nog wel eens moeite mee. Hij geeft Nomi wel eens een klap en toen hier laatst een vriendje van Nomi kwam spelen, heeft Lenn hem geslagen. Lenn beweerde dat hij was geduwd, maar volgens Nomi en het vriendje moest Lenn gewoon even aan de kant.

Lenn is totaal anders, het interesseert hem bijvoorbeeld niks dat dat jongetje een kop groter en drie jaar ouder is. Als Lenn geslagen wordt, hoef ik hem echt niet te vertellen dat hij terug mag slaan. Dat doet hij uit zichzelf wel, Lenn laat absoluut niet over zichzelf heenlopen.

Hoe dat hier in huis gaat

Nomi en Lenn zijn dus totaal verschillend. Terwijl Nomi wel wat meer voor zichzelf op mag komen, moet Lenn juist leren om eerst even na te denken voordat hij iets doet. Als Lenn boos is op Nomi, geeft hij haar wel eens een klap. Nadat ik Nomi had vertelt dat ze terug mocht slaan, deed ze dat bij Lenn ook. Daar keek Lenn wel even van op, want ook thuis deed Nomi dat nooit. Nadat hij een paar keer een tik terug had gekregen, begon hij na te denken voordat hij sloeg. In plaats van te slaan, gaf hij Nomi een schop. Gevolg: Nomi schopte terug. De keer daarna duwde hij en Nomi duwde terug.

Lenn begon te begrijpen dat als je iemand pijn doet, je dat terug kunt verwachten. Zo hebben we twee vliegen in één klap gevangen. Lenn slaat nu veel minder vaak uit zichzelf, en Nomi heeft geleerd om wat meer voor zichzelf op te komen. Waarschijnlijk niet helemaal pedagogisch verantwoord, maar voor ons werkt dit wel.